Truyền máu và các chế phẩm máu: Cung cấp máu tươi, huyết tương, tiểu cầu, hoặc các chế phẩm máu khác cho bệnh nhân khi cần thiết.

Truyền máu và các chế phẩm máu là một quy trình y tế quan trọng trong việc điều trị nhiều tình trạng bệnh lý, từ thiếu máu nghiêm trọng đến các ca phẫu thuật lớn, tai nạn, hoặc bệnh lý rối loạn đông máu. Quy trình này bao gồm việc cung cấp các chế phẩm máu khác nhau (như máu tươi, huyết tương, tiểu cầu, hồng cầu cô đặc, và các chế phẩm khác) cho bệnh nhân khi cần thiết, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và cứu sống bệnh nhân.

Các loại chế phẩm máu và khi nào cần truyền:

1. Máu tươi (hồng cầu tươi)
   • Công dụng: Chứa các hồng cầu nguyên vẹn, dùng để thay thế lượng hồng cầu bị mất trong các ca phẫu thuật lớn, tai nạn, hoặc bệnh lý làm giảm số lượng hồng cầu như thiếu máu nặng.
   • Chỉ định truyền: Dùng khi bệnh nhân bị thiếu máu cấp tính (do mất máu nhanh) hoặc mạn tính (do bệnh lý mãn tính như thiếu máu trong bệnh thận mạn tính).
   • Quy trình: Hồng cầu tươi sau khi được tách lọc từ máu hiến sẽ được bảo quản trong điều kiện lạnh và truyền vào bệnh nhân qua đường tĩnh mạch.
2. Hồng cầu cô đặc
   • Công dụng: Là hồng cầu được tách ra từ huyết tương và tiểu cầu, giúp tăng nồng độ hồng cầu trong cơ thể bệnh nhân mà không làm tăng thêm thể tích huyết tương.
   • Chỉ định truyền: Dùng trong trường hợp thiếu máu nặng do chảy máu nhiều hoặc thiếu máu mãn tính khi bệnh nhân không thể tạo đủ hồng cầu.
   • Quy trình: Hồng cầu cô đặc có thể được bảo quản ở nhiệt độ từ 2°C đến 6°C trong khoảng 21 ngày.
3. Huyết tương
   • Công dụng: Là phần lỏng của máu, chứa các protein huyết tương, yếu tố đông máu và các chất dinh dưỡng.
   • Chỉ định truyền: Dùng trong các trường hợp bệnh lý đông máu, thiếu hụt yếu tố đông máu như hemophilia, hoặc khi bệnh nhân bị sốc, bỏng nặng và cần thay thế thể tích huyết tương.
   • Quy trình: Huyết tương có thể được bảo quản đông lạnh ở -18°C hoặc thấp hơn và có thể sử dụng trong vòng 12 tháng sau khi hiến.
4. Tiểu cầu
   • Công dụng: Tiểu cầu là các tế bào tham gia vào quá trình đông máu. Tiểu cầu được truyền khi bệnh nhân có số lượng tiểu cầu thấp, dẫn đến nguy cơ chảy máu hoặc bầm tím dễ dàng.
   • Chỉ định truyền: Dùng cho bệnh nhân bị giảm tiểu cầu (thrombocytopenia) do bệnh lý như bệnh máu ác tính, rối loạn miễn dịch, hoặc sau hóa trị.
   • Quy trình: Tiểu cầu được bảo quản ở nhiệt độ phòng và cần được lắc nhẹ trong quá trình bảo quản để tránh kết tụ. Tiểu cầu có thể được sử dụng trong vòng 5 ngày.
5. Các chế phẩm máu khác
   • Huyết thanh kháng thể (Immunoglobulin): Được sử dụng để điều trị các bệnh lý miễn dịch, nhiễm trùng hoặc bệnh tự miễn.
   • Máu đông lạnh (hồng cầu đông lạnh): Dùng trong những trường hợp cần bảo quản máu lâu dài (lên đến 10 năm). Khi cần sử dụng, máu sẽ được rã đông và truyền vào bệnh nhân.

Quy trình truyền máu:

Truyền máu cần được thực hiện theo các bước nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho người nhận máu:

1. Kiểm tra nhóm máu và Rh: Trước khi truyền, người nhận máu sẽ được xét nghiệm để xác định nhóm máu ABO và Rh, để đảm bảo máu của người hiến tương thích với người nhận.
2. Thử nghiệm chéo (crossmatch): Là bước kiểm tra phản ứng giữa huyết thanh của người nhận và hồng cầu của người hiến, giúp phát hiện sự không tương thích có thể gây phản ứng miễn dịch.
3. Thực hiện truyền máu: Sau khi các xét nghiệm đã được xác nhận, máu hoặc chế phẩm máu sẽ được truyền qua đường tĩnh mạch vào cơ thể người nhận.
4. Theo dõi sau truyền: Sau khi truyền máu, bệnh nhân sẽ được theo dõi chặt chẽ để phát hiện bất kỳ phản ứng phụ nào, chẳng hạn như sốt, phản ứng dị ứng hoặc sốc phản vệ.

Các tác dụng phụ và biến chứng có thể gặp khi truyền máu:

Mặc dù truyền máu là một phương pháp điều trị cứu sống, nhưng cũng có một số nguy cơ và biến chứng có thể xảy ra, bao gồm:

• Phản ứng dị ứng: Đỏ da, ngứa hoặc nổi mẩn sau khi truyền máu.
• Sốt do truyền máu: Sốt có thể xuất hiện do phản ứng của cơ thể với các protein hoặc tế bào trong máu người hiến.
• Phản ứng sốc phản vệ: Mặc dù rất hiếm, phản ứng này có thể gây khó thở, huyết áp giảm và có thể đe dọa tính mạng.
• Lây nhiễm bệnh: Dù các quy trình lọc và kiểm tra nghiêm ngặt, vẫn có một số nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường máu (như HIV, viêm gan B và C).

Do đó, các cơ sở y tế luôn thực hiện quy trình truyền máu rất chặt chẽ và tuân thủ các biện pháp kiểm soát để đảm bảo an toàn cho người nhận máu.